Zamorano và Salas: Những ngày La Roja Nam Mỹ có Bạo Chúa và Dũng sĩ đấu bò

Mùa hè năm 2015, sau 99 năm chờ đợi, cuối cùng Chile cũng đã có chức vô địch đầu tiên ở một giải đấu sau khi đánh bại Argentina trong trận chung kết Copa America 2015 bằng những loạt sút luân lưu. Và cũng chỉ một năm sau đó, họ lại một lần nữa đứng lên đỉnh cao bóng đá Nam Mỹ khi chiến thắng gã khổng lồ quen mặt Argentina trên chấm phạt đền. Vẫn những con người của thời hiện tại như Sanchez, Vidal hay Bravo đã làm nên kỳ tích cho bóng đá Chile.
Nhưng có lẽ, giới mộ điệu sẽ nhớ tới bóng đá Chile với những gương mặt huyền thoại của thập niên 90, những người đã giúp La Roja của khu vực Nam Mỹ sánh ngang với các đội bóng ở châu Âu ở World Cup 1998 mà tiêu biểu là cặp song sát Iván Zamorano và Marcelo Salas.
 

Cho dù vào thời bấy giờ, truyền thông chưa thực sự có sức mạnh, nhưng có lẽ bộ đôi gây được ấn tượng rất mạnh đối với nhiều người và được coi là thế hệ cuối cùng của thứ bóng đá đầy uy lực. Mặc dù đã có rất nhiều số 9 khác xuất hiện sau đó nhưng phong độ ổn định của cặp song sát người Chile đã giúp họ trở thành hai trong những chân sút vĩ đại nhất của bóng đá thế giới.
 

Ivan Zamorano, sinh ngày 18 tháng Một năm 1967, lớn lên trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động ở thủ đô Santiago nhưng sau đó cậu bé cùng gia đình chuyển tới Atacama để thuận tiện cho công việc khai thác mỏ của cha cậu. Từ khi còn khá nhỏ, Ivan đã dành hàng giờ để chơi bóng cùng bạn bè láng giềng. 
 

Cuộc sống thuở nhỏ của cậu không yên bình như những đứa trẻ khác, Bam Bam đã từng hồi tưởng lại trong một cuộc phỏng vấn với tờ Marca:
 

“Cha tôi luôn phải đi tìm khi trời đã tối muộn bởi ở đó, khi trời trở tối, mọi thứ không còn an toàn như trước. Nhưng tôi thì vui lắm, tôi có một tuổi thơ hạnh phúc khi nhận được sự ủng hộ từ gia đình. Họ biết tôi có tài năng mà.”
 

Khi lên 8, Zamorano được mời tham gia giải đấu dành cho các cậu bé dưới 10 tuổi ở địa phương. Tuy giải bóng đá đó mang tính chất giải trí đơn thuần nhưng sự bứt phá không ngờ và tinh thần thi đấu máu lửa ở độ tuổi còn rất trẻ đã gây ấn tượng cho HLV Ivan Sanchez – người đã từng tốn nhiều thời gian để đi tìm tài năng cho CLB bóng đá vùng Atacama và cuối cùng, ông đã cho cậu bé Ivan một cơ hội.

Cách đó 700 km, ở Temuco, một thị trấn cổ - quê nhà của những nhà thơ đoạt giải Nobel, Gabriel Mistral và Pablo Neruda, có một cậu bé mang tên José Marcelo Salas Melinao vừa mới chào đời, cũng giống như Zamorano, Salas lớn lên trong giai đoạn đất nước Chile đang bất ổn về cả chính trị và kinh tế.
 

Nhưng tuổi thơ của Salas lại trái ngược với người đá cặp với mình trong tương lai. Gia đình cậu tương đối cơ bản và hai cha con vẫn thường luyện tập bóng đá cùng nhau, chủ yếu cha cậu luyện cho cậu cách đánh đầu và dứt điểm. HLV và cũng là người cha của Salas chính là người đầu tiên nuôi dưỡng tinh thần của một Machimo trong cậu –tinh thần thi đấu đặc trưng của đàn ông Nam Mỹ - mà sau này trở thành yếu tố chảy trong huyết quản xuyên suốt sự nghiệp chơi bóng của chàng tiền đạo người Chile.
 

Mặc dù khác xa nhau về hoàn cảnh, độ tuổi nhưng Salas và Zamorano đều có điểm chung từ khi còn bé: đó là khả năng thích nghi và tinh thần đấu tranh đến phút cuối cùng. Những điểm chung ưu việt ấy cuối cùng đã được hội tụ ở World Cup 98, giúp họ trở thành bộ đôi tiền đạo ăn ý đưa Chile tiến đến vòng knock out và cho đến tận bây giờ hai cái tên này vẫn đứng đầu danh sách ghi bàn nhiều nhất cho La Roja của Nam Mỹ.
 

Lần đầu tiên Zamorano chạm tới bóng đá đỉnh cao là khi anh khoác áo Cobresal của El Salvador. CLB có trụ sở ở ngay dưới chân dãy núi Andes, có SVĐ là một trong những SVĐ có vị trí cao nhất ở Chile. Zamorano có bốn năm chơi bóng và làm thủ lĩnh ở Cobseral. Cùng với những chân sút tài năng khác như Ruben Martinez, anh và đội bóng đã giành được danh hiệu vô địch Copa Chile. Chiến thắng lịch sử của CLB đến từ Nam Mỹ mang dấu ấn của Zamorano - chân sút tốt nhất ở giải quốc nội. Và đó cũng là danh hiệu vô địch Copa Chile duy nhất của Cobresal cho đến bây giờ. Và việc Zamorano được gọi vào đội tuyển Quốc Gia ngay sau đó cũng là điều dễ hiểu.
 

Năm 20 tuổi, Zamorano đã được khoác áo ĐTQG. Bàn thắng vào lưới Peru ngay trong lần ra mắt khiến giới báo chí phải nhận định ĐT Chile đang có trong tay một viên kim cương thô là Ivan, và thật tình cờ Atacama – nơi anh sinh sống cũng chính là thiên đường dành cho những người thợ đi lùng đá quý. Và anh – một viên kim cương khác cũng được coi là báu vật của vùng đất ấy. Cầu thủ trẻ Ivan đã thể hiện được sự tự tin và sức mạnh trong từng bước chạy, từng bàn thắng để rồi sau này người ta đặt cho cậu biệt danh “Ivan Bạo Chúa” cùng với danh hiệu chân sút trẻ xuất sắc nhất của Chile.

Tuy vậy, Zamorano có màn khởi đầu không thực sự suôn sẻ khi anh chỉ có 2 bàn thắng cho 12 lần ra sân đầu tiên trong bốn năm dài. Một lần nữa, cầu thủ trẻ lại phải kiếm tìm cơ hội để tìm lại phong độ và chạm tới đẳng cấp cao hơn. St Gallen, một CLB hàng đầu Thụy Sĩ là chân trời mới cho chàng trai Ivan khi đó mới 21 tuổi.

***
 

Trong khi Zamorano tạm biệt cuộc sống ở phía Bắc Chile thì ở phía Nam rất xa, Marcelo Salas lại đang phá những kỉ lục ở đội trẻ Deportes Temuco. Từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp, con đường của Salas dường như êm ả hơn nhiều so với Ivan, tài năng của cậu cũng vì thế mà được thể hiện rõ nét hơn.
 

Salas cũng thuộc mẫu tiền đạo có sức mạnh, mặc dù chỉ có chiều cao 1m73 khá khiêm tốn nhưng lại là một sát thủ có một cái chân trái tuyệt hảo với những cú sút mạnh như búa bổ bên cạnh những cú tỉa góc tinh tế, những pha đánh đầu đầy uy lực đánh bại thủ môn đối phương; hơn hết là sức rướn vô địch và khả năng giữ thăng bằng đáng kinh ngạc. Hậu vệ có thể dùng mọi cách để kéo anh ngã nhưng không thể ngăn anh ghi bàn. Sau khi được cha mình gửi sang Santiago de Chile (bây giờ là Universida) để thi đấu, Salas đã ngay lập tức được gọi vào đội hình chính thức chỉ sau một mùa giải khoác áo đội trẻ.
 

Đây có lẽ là giai đoạn tuyệt vời của chàng trai trẻ người Chile. Trong ba năm ở Universidad, từ năm 1993 đến năm 1996, Salas đã có cho mình 76 bàn thắng trong 126 lần ra sân. Mới chỉ 19 tuổi nhưng Marcelo chiếm một vị trí không thể thay thế trong đội hình của CLB đến từ Chile. Những bàn thắng quan trọng của anh đã mang về hai danh hiệu cho đội bóng thủ đô. Màn trình diễn tuyệt vời ở Copa Libertadores năm 1996 đã đưa Salas tiến đến bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp – River Plate – gã khổng lồ của bóng đá Argentina. Chẳng có một chướng ngại nào có thể ngăn nổi Marcelo Salas – Sự nghiệp tuyệt vời và suôn sẻ ngay từ những ngày tháng đầu tiên dường như là định mệnh đối với anh.

• • • •
 

Trong khi đó, Zamorano đang tận hưởng cuộc sống ở Tu viện ở Saint Gall, xung quanh anh là những ngọn đồi xanh mướt của St Gallen, khác xa không khí bụi bặm, khô hanh của El Salvador nơi quê nhà. Zamorano có hai năm chơi bóng ở Thụy Sĩ từ năm 1988 đến năm 1990, ghi 34 bàn thắng trong 56 trận và trở thành cầu thủ nước ngoài xuất sắc nhất ở giải đấu hàng đầu Thụy Sĩ.
 

Việc anh thích nghi với những trận cầu của châu Âu cũng không làm người ta quá ngạc nhiên. Ivan là mẫu cầu thủ tự tin khi sử dụng sức mạnh của phần thân trên, khả năng dùng đầu và kĩ thuật của mình tuyệt vời. Ở anh hội tụ những ưu điểm của bóng đá châu Âu và sự thông minh trong lối đá của Nam Mỹ. Anh chơi với phong cách khá tự do, đến mức hoàn hảo và dường như không chịu một chút áp lực nào. Và quan trọng hơn, hành trình đến ST Gallen cũng giúp anh trang trải tài chính cho gia đình.
 

 “Tôi muốn mua cho gia đình tôi một ngôi nhà, một nơi xinh đẹp mà mọi người có thể sống cùng nhau và là nơi tôi có thể thăm họ khi nào có thể. Lần đầu tiên trong cuộc đời tôi có khoản tiền để dành cho những thứ như thế này, rõ ràng thu nhập ở châu Âu hơn hẳn Chile vào thời điểm đó.”
 

Zamorano ngày càng đạt được phong độ cao, và chiếc áo bóng đá Thụy Sĩ không còn vừa vặn với anh nữa. Như một lẽ tất nhiên, năm 1990, bốn năm trước khi Marcelo Salas bắt đầu sự nghiệp của một cầu thủ chuyên nghiệp, Zamorano đã tìm được bến đỗ mới cho mình là Sevilla. Mang trong mình lối sống tương tự như ở Chile và một nền bóng đá phát triển hơn rất nhiều, Sevilla có đủ lí do để thuyết phục Zamorano rằng đây là một nơi dành cho anh, chàng tiền đạo mau chóng ổn định và tiếp tục phong độ ghi bàn giống như anh đã làm khi còn ở Thụy Sĩ. Zamorano nhanh chóng trở thành một trong những ngôi sao sáng giá cua La Liga với 23 bàn thắng trong 63 trận thi đấu cho Los Rojiblancos. Trong một giải đấu quy tụ rất nhiều chân sút như Hugo Sánchez, Emilio Butragueño, John Aldrige, Manolo và Hristo Stoichkov thì Zamorano tựa như một mối hiểm họa đối với bất cứ hậu vệ nào ở Tây Ban Nha khi đó.
 

Đã có thời điểm, Zamorano và Davor Suker, tiền đạo đá cặp cùng anh ở Sevilla, tạo thành bộ đôi đáng sợ nhất ở bóng đá Châu Âu. Và sau này, khi nhắc lại anh vẫn cho rằng sau Salas, Suker là tiền đạo tuyệt vời nhất trong đội hình mà anh đã từng chơi bóng cùng. Cùng một phong cách chơi bóng, Suker và Zamorano quá ăn ý trong mỗi đợt tấn công mà ở đó cả hai đều biết người còn lại sẽ di chuyển như thế nào. Suker với kĩ thuật siêu việt mang đẳng cấp cao của bóng đá châu Âu thời bấy giờ, trở thành người đá cặp hoàn hảo cho cầu thủ người Chile. Những đường chuyền một chạm và khả năng kiến tạo thông mình đã tạo điều kiện cho Zamorano lập công trong tư thế thoải mái nhất.
 

Với tài năng chói sáng, người hâm mộ cũng không mấy ngạc nhiên khi Real Madrid mang tiền đạo người Chile về Bernabeu mùa hè năm 1992. Dưới sự dẫn dắt của Jorge Valdano, Zamorano ngày càng có được phong độ cao. Trong một buổi phỏng vấn với tạp chí FourFourtwo, cựu ngôi sao của Los Blancos đã chia sẻ về người HLV cũ của mình:
 

“Trong sự nghiệp chơi bóng, tôi được dẫn dắt bởi rất nhiều HLV tuyệt vời, nhưng Valdano chắc chắn là HLV tuyệt vời nhất. Tôi đã trưởng thành hơn rất nhiều nhờ ông ấy. Ông chân thành và luôn tin tưởng tôi, khích lệ tôi mỗi khi tôi ghi bàn.”
 

Đó luôn là phương châm của Zamorano – tìm vị chiến lược gia người có thể tin tưởng vào tài năng của anh. Giống như đa số các tiền đạo khác, Zamorano cũng có những giai đoạn thất thường phong độ. Điểm yếu của anh là không thường xuyên chủ động kiến tạo và chủ yếu phụ thuộc vào cơ hội từ các đồng đội xung quanh mình. Chính vì thế, anh cần có niềm tin từ HLV trong những giai đoạn khó khăn nhất và Valdano là một người như vậy. Ông luôn tỏ ra kiên nhẫn với Zamorano và cảm thông cho những lần anh đánh mất duyên ghi bàn cho dù chỉ là một thời gian ngắn.

Trong suốt khoảng thời gian tuyệt vời nhất của sự nghiệp bóng đá, Zamorano nổ súng 101 lần trong 173 trận khoác áo gã khổng lồ của Bernabeu. Hiệu suất ghi bàn của anh được xếp ở hàng cao nhất trong lịch sử của Madrid vào thời điểm đó. Mùa bóng 1994-95 chứng kiến chức vô địch La Liga thuộc về Real Madrid và một Zamorano đạt thăng hoa trên đỉnh cao sự nghiệp. Danh hiệu vua phá lưới Pichichi đã thuộc về Iván el Terrible với 27 bàn thắng và anh cùng Michael Laudrup trở thành hàng công hiệu quả nhất giải đấu mùa bóng năm ấy mà nổi bật là cú hat trick để đời trong trận thắng Barca. Sức mạnh của Ivan Bạo Chúa là nằm ở đó.
 

 Website chính thức của Real Madrid đã nói về cựu ngôi sao của mình:
 

“Một tiền đạo với khả năng ghi bàn cực tốt, đặc biệt là những cú đánh đầu đầy nội lực. Zamorano không có chiều cao quá ưu việt nhưng đôi chân mạnh mẽ đã giúp anh đánh bại rất nhiều hậu vệ đẳng cấp. Trong suốt những ngày tháng chơi bóng tại Tây Ban Nha, những bàn thắng bằng đầu của Ivan luôn là những bàn thắng ngoạn mục.”
 

Vào mùa hè năm 1996, khi đội bóng Hoàng Gia có kế hoạch xây dựng đội hình xoay quanh tài năng trẻ Raul, Zamorano quyết định rời đi để nhường chỗ cho Hoàng tử mới của thành Madrid. Điểm đến tiếp theo của anh là Internazionale và giải đấu Serie A –  ở đó, hai năm sau, anh gặp một người Chile khác là Marcelo Salas. Thời điểm nhà vua gặp gỡ dũng sĩ đấu bò cũng đá đến, cả hai đã có những ngày tháng cùng tận hưởng cuộc sống ở Italia xinh đẹp, cùng hít thở bầu không khí Serie A…

(còn nữa)
 

VIC(TTVN)