Unai Emery và Arsenal: Cuộc cách mạng tại sân Emirates hay tuần trăng mật ngắn ngủi?

1. Mùa thu năm 1996 là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời hai huấn luyện viên gần nhất của Arsenal.

Thứ Bảy ngày 22 tháng 9 năm đó, Arsene Wenger được giới thiệu là tân huấn luyện viên Arsenal trước giới truyền thông trên sân Highbury. Cũng ngày hôm ấy, cách 780 dặm về phía Nam, Unai Emery có trận đấu thứ tư cho Toledo trong một trận đấu thuộc giải hạng Hai Tây Ban Nha ở Salamanca.
 

Ký ức về trận đấu đó không thực sự ngọt ngào với Emery – ông bị thay ra ở phút 36 trong thất bại 1-3 của đội – nhưng sự hiện diện của ông ở Toledo chính là một cột mốc quan trọng cho sự nghiệp sau này. Là một tiền vệ thuận chân trái có kỹ thuật nhưng không quá mạnh mẽ, Emery đã không thể tìm một chỗ đứng tại Real Sociedad và gia nhập Toledo năm 1996 để được thi đấu nhiều hơn. Ngay từ khi còn trẻ, tầm nhìn của ông về trận đấu đã được thể hiện rõ nét.
 

“Đặc điểm của cậu ấy, ngòai cái chân trái rất “ngoan”, là cách lý giải trận đấu,” Salva Iriarte, cựu trợ lý huấn luyện viên Real Sociedad, chia sẻ với ElDesmarque.
 

“Đó là điều không bình thường trong đội bóng. Ngay cả khi còn ở đội trẻ, cậu ấy cũng đã như một huấn luyện viên trên sân. Những gì bạn thấy trong buổi tập là cậu ấy luôn tập với cường độ cao; cậu ấy thống minh và hoàn toàn thấu hiểu các khía cạnh về chiến thuật bóng đá.”
 

Tại Toledo, câu lạc bộ nằm ở tỉnh cùng tên thuộc miền Trung Tây Ban Nha, Emery đã thực sự trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp. Hơn 4 năm sau, ông đã thi đấu hơn 128 trận cho câu lạc bộ và khẳng định được tên tuổi bản thân ở giải hạng Hai.
 

Nhưng sau những giai đoạn chơi ở Segunda Division cho Racing Ferrol và Leganes, ông gia nhập đội bóng thuộc giải hạng ba Deportivo Lorca vào năm 2003. Tại đây, sau một chấn thương đầu gối, từ cầu thủ Emery đã trở thành huấn luyện viên.
 

Ở vị trí mới ông phát triển bản thân một cách mạnh mẽ. Nhà cầm quân Tây Ban Nha xây dựng triết lý huấn luyện dựa vào thứ bóng giàu năng lượng, tốc độ và mạnh mẽ. Tuy nhiên ông cũng phải nhận không ít những lời chỉ trích. Sau những thành công ở Lorca và các giai đoạn tiếp theo ở Almeria, Valencia, Spartak Moscow và Sevilla, Emery gặp khó khăn ở Paris Saint-Germain.
 

Mùa giải này ông có cơ hội cầm quân tại Arsenal, một đội bóng gặp vấn đề với cách tổ chức trong suốt những năm cuối của triều đại Wenger. Và việc Emery có thể truyền tải triết lý của mình đến đâu chắc chắn sẽ khắc họa mức độ thành công mùa giải của Pháo thủ.
 

2. Những điều đang chờ đợi Arsenal và người hâm mộ họ của chẳng có gì là bất ngờ cả. Quan điểm của Emery về cách giành chiến thắng đã không thay đổi nhiều trong suốt sự nghiệp huấn luyện.
 

“Nếu chúng tôi mạnh mẽ trong phòng ngự, điều đó cho phép chúng tôi mạnh mẽ trong tấn công,” Emery chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Champions của UEFA xuất bản đầu năm 2011, năm thứ ba trong quãng thời gian 4 năm dẫn dắt Valencia. “Ý tôi ở đây mạnh mẽ trong phòng ngự là gì? Là xông xáo và dữ dội. Một hàng phòng ngự muốn bảo vệ khung thành và phá lối chơi đối phương. Khi điều đó xảy ra, đội bóng của tôi phải tấn công ngay lập tức.”
 

Phương pháp có “trị số octane cao” này giúp Emery gặt hái thành công lớn ở Sevilla, nơi ông giành 3 chức vô địch Europa League liên tiếp, nhưng ở PSG thì khác. PSG là một đội bóng chơi kiểm soát dưới thời Laurent Blanc, tiền nhiệm của Emery, và chiến lược gia người Tây Ban Nha muốn đội phải đá trực diện hơn. Ông gạt bỏ sơ đồ 4-3-3 và sử dụng sơ đồ 4-2-3-1 mang tính cơ động hơn.
 

Những kết quả đầu tiên là vô cùng hứa hẹn. PSG đánh bại Lyon 4-1 trong trận tranh Siêu cúp Pháp tháng 8 năm 2016, trận đấu chính thức đầu tiên của Emery. Nhưng khi đội bóng bắt đầu sẩy chân trong giai đoạn mùa thua, các cầu thủ đã lên tiếng và buộc ông phải từ bỏ kế hoạch của mình. Sơ đồ 4-3-3 quay trở lại cùng với một lối chơi thận trọng hơn.
 

Nhà báo Damien Degorre đã theo dõi và viết về PSG cho L'Equipe từ năm 2004. Anh tin rằng Emery đã sai khi từ bỏ các nguyên tắc của mình quá sớm.
 

“Đã có một cuộc họp giữa huấn luyện viên và các cầu thủ, những người kêu gọi quay trở lại sơ đồ 4-3-3. Và Emery đã nhượng bộ,” Degorre nói. “Điều đó tạo bản lề cho những gì xảy ra sau đó. Ông ấy đã không có niềm tin với chính mình và tôi nghĩ ông ấy đã hối hận vì điều đó.”
 

Thất bại đáng xấu hổ 1-6 của PSG trước Barcelona trong trận lượt về vòng 16 đội đã trở thành một nỗi hổ thẹn trong mùa giải đầu tiên của Emery. Trước đó, đội bóng nước Pháp giành chiến thắng 4-0 trong trận lượt đi và cho thấy khi các cầu thủ tập luyện và làm theo chỉ đạo của ông, họ có thể đạt được những thành quả gì.
 

“Chúng tôi đã chuẩn bị cho trận đấu để có thể gây sức ép với họ mọi lúc,” Emery chia sẻ với SFR Sport vào cuối mùa giải vừa qua. “Marcelo Bielsa đã nói với tôi rằng thứ bóng đá tuyệt nhất mà ông từng chứng kiến sau Barca của [Pep] Guardiola là chiến thắng trước Barcelona của PSG.”
 

Mùa giải thứ hai của Emery ở PSG thậm chí còn mang lại nhiều thất vọng hơn ở Champions League khi đội bóng nước Pháp thua Real Madrid ở cả hai lượt trận vòng 16 đội. Bên cạnh đó, Emery cũng không thể tìm được tiếng nói chung với Neymar, người được cho là đã phàn nàn về độ dài các buổi phân tích video nổi tiếng của cựu huấn luyện viên Sevilla.
 

“Ông ấy có mối quan hệ khá tốt với [Edinson] Cavani. [Kylian] Mbappe cũng thích ông. Nhưng với Neymar nói riêng và các cầu thủ Brazil nói chung thì không,” Degorre nói.
 

“Ông ấy chưa bao giờ làm chủ được phòng thay đồ và các cầu thủ Brazil ở PSG thì lại có ảnh hưởng rất lớn ở phòng thay đồ đó.”
 

Sau khi dẫn dắt đội bóng nhỏ bé Les Herbiers vào đến trận chung kết Cúp quốc gia Pháp mùa trước, Stephane Masala là huấn luyện viên gần nhất đối đầu với Emery ở một trận chính thức. Ông nói rằng bấp chấp tất cả những lời chỉ trích mà Emery phải nhận thì ảnh hưởng của chiến lược gia người Tây Ban Nha với PSG là rất rõ ràng.
 

“Có những điều trong lối chơi của họ khiến tôi ấn tượng ngay lập tức: cách họ trải rộng khắp chiều ngang sân và cách các cầu thủ chạy cánh bó vào trung lộ để hậu vệ biên băng lên,” Masala chia sẻ với Bleacher Report.
 

“Ông ấy kết hợp những tình huống di chuyển của cầu thủ mình rất chính xác. Tôi rất ấn tượng với cách mà cầu thủ của ông ấy di chuyển mà vẫn liên kết với nhau. Đó là khả năng của cầu thủ nhưng cũng là khả năng của Unai Emery với tư cách một huấn luyện viên.”
 

Dù vốn ngoại ngữ không tốt nhưng Emery luôn nhấn mạnh việc nói tiếng Pháp trong suốt quãng thời gian ở PSG. Và điều đó giúp ông nhận được sự tôn trọng từ các huấn luyện viên đối thủ dù bị cổ động viên đội bóng khác chế nhạo.
 

“Ông ấy rất tốt, rất khiêm tốn đến mức có phần hơi ngại ngùng – như thể ông cảm thấy bực vì không nói tiếng Pháp tốt,” Masala nói. “Ông ấy để lại cho tôi một ấn tượng rất tốt. Với một huấn luyện viên nghiệp dư như tôi, chúng tôi rất ngưỡng mộ những người như thế. Thực sự thì tôi không thấy thất vọng chút nào.”

3. Emery đã thể hiện một quyết tâm tương tự để hòa nhập với môi trường mới ở Arsenal, nơi mà vai trò của ông là huấn luyện viên đơn thuần (head coach) sẽ rất khác với vị trí một nhà quản lý toàn bộ (manager) như Wenger. Cấu trúc quản lý mới của câu lạc bộ (với Raul Sanllehi là giám đốc thể thao và Sven Mislintat là trưởng bộ phận tuyển trạch) sẽ cho phép ông tập trung vào công việc huấn luyện. Và trái ngược với PSG, ông sẽ được thể hiện cái tôi lớn hơn trong phòng thay đồ Arsenal.

Chiến lược gia 46 tuổi đã giới thiệu các buổi tập kép nhằm trang bị nguồn thể lực cần thiết để đội bóng chơi thứ bóng đá mang thương hiệu của ông. Các bài đăng trên mạng xã hội của Arsenal suốt mùa hè vừa qua cũng liên tục nhấn mạnh vào nỗ lực tập luyện chăm chỉ của các cầu thủ.
 

“Mọi huấn luyện viên đều có cách làm việc riêng của mình và đối với chúng tôi, điều đó đã thay đổi rất nhiều,” hậu vệ Hector Bellerin nói trên Arsenal Player. “Ông ấy là một huấn luyện viên muốn chúng tôi gây áp lực và chạy rất nhiều suốt trận đấu. Vì thế nếu chúng tôi muốn sẵn sàng để làm điều đó trong mùa giải mới, chúng tôi phải làm được trong khi tập luyện. Đó là một trong những thứ có ảnh hưởng nhất tới các cầu thủ.”
 

Lịch giao hữu trước mùa giải của Arsenal - bao gồm chiến thắng trước Boreham Wood, PSG và Lazio cùng trận hòa trước Atletico Madrid và Chelsea - cũng thể hiện những bài học mà Emery đã học được ở PSG. Trở lại với sơ đồ 4-2-3-1 yêu thích (dẹp bỏ sơ đồ 3 hậu vệ mà Wenger sử dụng trong năm cuối cùng) và những người theo dõi Pháo thủ đã nhận thấy một sự gắn kết hơn về chiến thuật.

“Đã có những dấu hiệu của sự thay đổi,” James McNicholas của Gunnerblog bày tỏ quan điểm. “Việc pressing của đội bóng đã nhiều hơn một chút. Nếu nói rằng họ đã là đội bóng khác và đang chơi pressing như Liverpool thì đúng là cường điệu nhưng dường như đằng sau màn trình diễn của đội bóng đã có chiến lược và sự điều phối nhịp nhàng hơn.
 

Vấn đề lớn của Arsenal là họ giống như một đội bóng thực sự không có chiến lược khi không có bóng. Tuy nhiên, niềm hy vọng lớn lao là Emery có thể thay đổi điều đó.”
 

Ngoài những bản hợp đồng mới của Arsenal - trong số đó có thủ môn đội tuyển Đức Bernd Leno và tiền vệ người Uruguay Lucas Torreira - thì các cổ động viên cũng rất háo hức chờ xem liệu Emery có thể khơi gợi và nâng tầm màn trình diễn của những cầu thủ chưa thực sự phát huy hết tố chất dưới thời Wenger, ví dụ như Mesut Ozil. Emery có ý tưởng chuyển Ozil, người kế thừa chiếc áo số 10 của Jack Wilshere, đến vị trí mới bên hành lang cánh phải. 

Với hai trận đấu đầu tiên của mùa giải Premier League chắc chắn sẽ vô cùng khó khăn trước Manchester City và Chelsea, thời kỳ tuần trăng mật của Emery có thể khép lại trước khi nó thực sự bắt đầu. Ký ức về những cay đắng và sự lãnh đạm đặc trưng của những ngày tháng cuối cùng của triều đại Wenger vẫn còn ám ảnh sân Emirates tuy nhiên một khởi đầu tươi mới sẽ đem tới những niềm hy vọng mới.
 

“Nếu họ có thể khởi đầu một cách tích cực - chẳng hạn như giành 4 điểm hay đại loại thế - mọi người sẽ ca ngợi Emery như một vị cứu tinh và họ sẽ ủng hộ ông ấy,” McNicholas nói. “Nếu họ thua hai trận đấu đó, tôi sẽ không ngạc nhiên khi thấy một vài điều bất ổn quay trở lại.
 

Nhưng tôi không nghĩ nó sẽ dẫn đến những sự thờ ơ và tôi cũng cho rằng chúng ta sẽ không phải chứng kiến những khán đài trống hoắc ở mùa giải này vì mọi người đã tập hợp lại với đội bóng. Và đó là một điều tích cực.”