Có nhiều kiểu HLV trên sân cỏ châu Âu. Có kiểu theo đuổi triết lý kiểm soát bóng. Có kiểu đề cao khả năng chuyển đổi trạng thái và pressing tầm cao. Lại có kiểu thích phát hiện ngọc thô… Và một kiểu còn lại, là Jose Mourinho.
Khi cái tên Mourinho lại “chiếm sóng”
Hơn một năm sau khi rời AS Roma, Jose Mourinho lại khiến sân cỏ châu Âu phải nhắc đến tên mình khi trở thành tâm điểm của một vụ việc ồn ào ở Fenerbahce. HLV người Bồ Đào Nha vừa bị LĐBĐ Thổ Nhĩ Kỳ (TFF) cấm chỉ đạo 4 trận và phạt 44.000 USD. Lý do đến từ một phát ngôn công kích trọng tài cùng với một phát ngôn khác bị cáo buộc có hàm ý phân biệt chủng tộc.
 |
Một lần nữa, Jose Mourinho lại “gây bão” bằng những phát ngôn chẳng nể nang ai. Và dù hiện đang cầm quân ở một giải VĐQG chỉ xếp thứ 18 trên BXH sức mạnh các giải VĐQG toàn cầu của Opta chỉ, Mourinho vẫn tiếp tục tạo nên tiếng vang theo cách mà ít người khác có thể làm được.
Từ những hành động tầm thường (đặt một chiếc máy tính xách tay trước máy quay để phản đối bàn thắng không được công nhận của đội mình bằng cách chiếu lại cảnh quay chậm) đến những hành động bị phê phán (không xuất hiện trong buổi họp báo sau trận đấu mặc dù đã phải chờ hơn một giờ để HLV trưởng Galatasaray, Okan Buruk kết thúc) cho đến những phát ngôn gây tranh cãi (bị cấm và bị phạt vì đặt câu hỏi về sự công bằng của trọng tài), hiếm khi nào Mourinho tỏ ra buồn tẻ.
Trong từ điển của Mourinho, có lẽ cũng không có từ “buồn tẻ”. Sau khi rời Roma, đội bóng đã đón ông như người La Mã đón Ceasar trở về từ chiến trường, HLV người Bồ Đào Nha cố tình chọn Fenerbahce và Istanbul để theo đuổi một sự phấn khích khác. Sự phấn khích mà ông có thể tìm thấy ngay từ khi ra mắt đội bóng này.
Giống như một con thiêu thân lao vào ngọn lửa hay một con bò tót lao vào tấm khăn màu đỏ, Mourinho luôn tìm kiếm những thử thách mang tính “sát thương” cao. Nếu bạn đã dành thời gian ở Rome hay Istanbul vào một ngày diễn ra trận đấu, bạn sẽ biết rằng Mourinho dường như LUÔN lựa chọn những thành phố và đội bóng tiếp thêm lửa cho mình.
"Họ chắc hẳn phải điên rồ lắm", ông nói về những người ủng hộ Fenerbahce phấn khích ngồi kín sân Sukru Saracoglu trong buổi ra mắt của mình, giống như việc yêu cầu cỏ phải xanh tươi. "Niềm đam mê đó là một phần động lực của tôi".
 |
Buổi ra mắt của Mourinho tại Fenerbahce cũng hoành tráng không kém so với tại Roma. Một biển người phủ kín sân Sukru Saracoglu để chào đón một trong những HLV thành công nhất Thế giới. Giơ cao chiếc áo đấu có dòng chữ “Người đặc biệt”, Mourinho tự ném mình lên đầu của con sóng kỳ vọng đang dâng trào hơn bao giờ hết: “Từ giờ, màu áo đấu này sẽ là màu da của tôi. Giấc mơ của các bạn sẽ là giấc mơ của tôi”.
Fenerbahce, đội bóng giàu thành tích thứ nhì của bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ, đã không vô địch suốt từ năm 2014 đến giờ. Chọn một đội như thế, gieo vào các CĐV của họ giấc mơ đổi màu huy chương như thế, Mourinho cho thấy ông vẫn thích thú với những thử thách đến nhường nào.
Sự kết hợp của những kẻ phản diện
Nhưng còn có lý do khác: giữa Mourinho và Fenerbahce một điểm chung, đó là cá tính gai góc khiến họ luôn bị gắn vai phản diện trong mọi cuộc chơi.
Như đã đề cập ở đầu bài viết, tuần trước Mourinho đã bị cấm thi đấu 4 trận và bị phạt 1,1 triệu lira Thổ Nhĩ Kỳ (khoảng) 44.000 USD vì những bình luận đưa ra sau trận hòa 0-0 đầy căng thẳng hôm 25/2 với đội đầu bảng – đối thủ không đội trời chung Galatasaray.
Hai trong số những trận đấu ông bị cấm chỉ đạo là hậu quả của những nhận xét liên quan đến trọng tài thứ tư (trọng tài bàn), và hai trận còn lại đến từ những "phát biểu phân biệt chủng tộc" mà phía Galatasaray cho là như vậy.
Một tuyên bố từ TFF cho biết Mourinho đã bôi xấu bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ và… tất cả các trọng tài ở nước này. Phát biểu đó đến từ việc Mourinho khen ngợi trọng tài người Slovakia, Slovako Vincic, người được mời cầm còi trận đâị chiến này vì cả hai CLB đều yêu cầu sử dụng trọng tài ngoại.
“Tôi đã đến gặp trọng tài Vincic sau trận. Tất nhiên trọng tài bàn (người Thổ Nhĩ Kỳ) cũng có mặt ở đó. Tôi đã cảm ơn Vincic vì ông ấy đã đến đây và điều khiển một trận đấu lớn như vậy,” Mourinho kể lại những gì ông nói sau khi biết phải nhận án phạt. “Tôi quay sang trọng tài người Thổ Nhĩ Kỳ và nói rằng nếu ông ấy mà cầm còi thì sẽ là thảm họa”.
Còn phát biểu bị “dán mác” phân biệt chủng tộc là khi Mourinho bình luận về sự cố liên quan đến hậu vệ Yusuf Akcicek của Fenerbahce ở những phút đầu trận. Ông nói: "Một lần nữa, tôi phải cảm ơn trọng tài, vì nếu trọng tài là người Thổ Nhĩ Kỳ, sau pha ngã vờ rõ ràng, những người trên băng ghế chỉ đạo của Galatasaray sẽ nhảy lên như khỉ để đòi phạt. Một trọng tài người Thổ Nhĩ Kỳ nào đó sẽ phạt thẻ vàng Akcicek, và sau đó năm phút tôi sẽ phải thay cậu ta".
Việc sử dụng ý “nhảy lên như khỉ” khiến Galatasaray khiếu nại lên UEFA và FIFA và đe dọa khởi kiện hình sự đối với Mourinho vì "lời lẽ vô nhân đạo rõ ràng". Họ cũng cáo buộc Mourinho đã đưa ra "những tuyên bố xúc phạm nhắm vào người dân Thổ Nhĩ Kỳ" trong suốt mùa giải.
 |
Những cáo buộc của Galatasaray cũng như TFF khiến dư luận Thổ Nhĩ Kỳ dậy sóng. Rất nhiều ý kiến phê phán Mourinho cũng như chê trách Fenerbahce vì đã để HLV của mình liên tiếp phê phán giải đấu, bởi trước đó, hồi tháng 11 năm ngoái, Mourinho cũng từng mỉa mai rằng giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ “có mùi khó chịu” sau khi đội bóng của ông chịu 2 quả phạt đền gây tranh cãi trong trận gặp Trabzonspor.
Nhưng những chỉ trích từ công chúng là điều mà Mourinho lẫn Fenerbahce đều không lạ lẫm. Giống như Mourinho, đội bóng chủ sân Sukru Saracoglu, từ lâu đã bị “chết vai” phản diện của bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ vì “cứng đầu cứng cổ”.
Cần biết rằng, cho đến nay Fenerbahce vẫn thi đấu mà không thèm gắn những ngôi sao đại diện cho số lần VĐQG lên ngực áo, sau khi TFF không công nhận 9 chức VĐQG mà họ giành được trước khi Super Lig được thành lập. Những mâu thuẫn từ việc đó khiến mối quan hệ giữa Fenerbahce và TFF hiếm khi êm đẹp. Fenerbahce thường xuyên tố bị xử ép. Các quan chức TFF thì cảm thấy khó chịu với một đội bóng “lắm điều”.
Cũng giờ này năm ngoái, Fenerbahce thậm chí còn dọa bỏ giải vì cầu thủ của họ bị CĐV Trabzonspor tấn công sau khi đánh bại đối thủ này 3-2 hôm 17/3/2024. Hơn nửa tháng sau sự cố đó, Fenerbahce lại từ chối thi đấu trận Siêu Cúp Thổ Nhĩ Kỳ với Galatasaray tại Riyadh, Saudi Arabia, để phản đối quyết định của TFF về địa điểm tổ chức. Hành động này dẫn đến việc Fenerbahce bị xử thua và Galatasaray được trao cúp vô địch.
Do đó, không ngạc nhiên khi Fenerbahce hết mực bảo vệ HLV Jose Mourinho. “Bất kỳ người lý trí nào cũng có thể thấy và hiểu những biểu hiện mà Jose Mourinho sử dụng trong trận đấu để mô tả phản ứng thái quá của ủy ban kỹ thuật đội đối phương đối với các quyết định của trọng tài không thể liên quan đến phân biệt chủng tộc theo bất kỳ cách nào”, đại diện Fenerbahce đáp trả những cáo buộc dành cho HLV người Bồ Đào Nha. “Cố gắng miêu tả bài phát biểu này như một bài phát biểu phân biệt chủng tộc là một cách tiếp cận hoàn toàn ác ý.”
Trong một tuyên bố trên trang web của mình vào ngày 28/2, Fenerbahce cũng cho biết Mourinho đã đệ đơn kiện đòi Galatasaray bồi thường đạo đức đối với với số tiền là 1.907.000 lira (52.212 USD) do "xâm phạm quyền cá nhân của ông".
Những lời phản pháo của Fenerbahce cũng được nhiều học trò cũ của Mourinho ủng hộ, trong đó có Didier Drogba, cựu tiền đạo của Galatasaray và cũng là trò cưng của Mourinho khi ông còn dẫn dắt Chelsea.
Huyền thoại Didier Drogba đã lên tiếng bảo vệ HLV Jose Mourinho trước những cáo buộc cho rằng nhà cầm quân người Bồ phân biệt chủng tộc.
“Bạn biết tôi tự hào thế nào khi mặc chiếc áo vàng và đỏ và tình yêu của tôi dành cho câu lạc bộ danh giá nhất Thổ Nhĩ Kỳ,” Drogba chia sẻ trên mạng xã hội X. “Chúng ta đều biết sự cạnh tranh khốc liệt và dữ dội có thể diễn ra như thế nào, và tôi đã rất may mắn khi được trải nghiệm điều đó. Tôi đã thấy những bình luận gần đây về Jose Mourinho. Hãy tin tôi khi tôi nói với bạn rằng tôi đã biết Jose trong 25 năm và ông ấy không phải là người phân biệt chủng tộc và lịch sử (quá khứ và gần đây) đã chứng minh điều đó. "Làm sao 'Bố' của tôi có thể là một kẻ phân biệt chủng tộc. Thôi nào các bạn".
Đồng đội cũ của Drogba tại Chelsea, Michael Essien cũng đăng một bức ảnh của cặp đôi này và Mourinho lên Instagram kèm theo một vài biểu tượng trái tim để thể hiện sự ủng hộ với ông thầy.
Nếu hai cầu thủ đến từ châu Phi đều hết mực yêu mến Mourinho, hẳn có lý do để nghĩ lại về việc ông dùng từ “khỉ” để hàm ý phân biệt chủng tộc. Trong sự nghiệp, Mourinho với kiểu nói chuyện rất “phũ”, đã không ít lần bị vạ miệng và trở thành “cừu đen” ở những giải VĐQG mà ông cầm quân.
Ông từng gọi các phóng viên hay đặt điều ở Italia là “lũ điếm trí thức”, từng mô tả UEFA là “băng đảng quyền lực” vì o bế các siêu CLB và chèn ép các đội bóng nhỏ hơn như Porto, từng ra dấu hiệu bị còng tay khi trọng tai có quyết định gây bất lợi cho Inter, từng chửi HLV Antonio Conte là “kẻ nhỏ nhen, giả tạo” và mô tả tiền vệ Claude Makelele “bị đối xử như nô lệ” vì bị triệu tập về ĐTQG bất chấp thể lực không đảm bảo….
Những hành xử ấy khiến Mourinho có không ít kẻ thù. Nhưng đấy là lựa chọn mà đến giờ Mouinho vẫn chọn, để bảo vệ đội bóng của mình, các học trò của mình. Và vì thế, cho đến giờ, vẫn có những học trò như Drogba hay Essien sẵn sàng lên tiếng bênh vực ông.
Phần nổi của một giải VĐQG nhiều “drama”
Vụ việc của HLV Mourinho thực ra chỉ là phần nổi của một tảng băng chìm tại giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ, nơi những cáo buộc về sự thiên vị hoặc “dàn xếp trận đấu” của các trọng tài xuất hiện khá thường xuyên. Chẳng hạn như mùa trước, chủ tịch Fenerbahce Ali Koc từng chỉ trích kịch liệt việc các trọng tài VAR thường có các quyết định gây bất lợi với CLB của ông, dẫn đến việc TFF phải thuê các trọng tài VAR nước ngoài cho phần còn lại của mùa bóng.
Cũng vào năm ngoái, hồi tháng 11, chủ tịch Faruk Koca của Ankaragucu bị kết án ba năm 7 tháng tù vì vào sân đấm thẳng mặt trọng tài Umut Meler sau trận đấu Rizespor ở giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra vào cuối năm 2023. Rồi tháng 10/2024, nữ trọng tài 24 tuổi Elif Karaarslan bị TFF cấm tham gia các hoạt động thể thao trọn đời sau khi xuất hiện trong một đoạn video “mát mẻ” với giám sát trọng tài 61 tuổi Orhan Erdemi. Hoặc tháng 2 vừa qua, vì bất mãn với một quả phạt đền bị cho là xử ép trong trận đấu với Galatasaray tại vòng 22 giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ, các cầu thủ Adana Demirspor đã rời sân sau 34 phút thi đấu, khiến trận đấu bị hủy bỏ.
Trên sân cỏ đã vậy, trên khán đài cũng chẳng kém “drama”. Tại giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ, việc CĐV đốt pháo sáng chỉ là chuyện “thường ngày ở huyện”. Bởi hồi năm 2015, một CĐV quá khích của Galatasaray thậm chí còn cầm theo một khẩu súng lục vào sân Istanbul để ăn mừng chức vô địch của đội nhà.
 |
Chấp nhận đến một giải VĐQG như vậy, Mourinho đã sẵn sàng đón nhận những sóng gió và đương đầu một cách không khoan nhượng. Theo thông tin mới nhất, TFF đã phải giảm án phạt của ông xuống còn 2 trận cấm thi đấu và mức phạt tiền cũng bớt đi hơn một nửa, sau khi nhà cầm quân này và Fenerbahce kiện ngược lại cơ quan điều hành bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ.
Bây giờ, việc của Mourinho là dồn toàn tâm toàn ý cho nhiệm vụ đưa Fenerbahce vượt qua khúc cua khó nhất mùa giải. Đoàn quân của Mournho hiện kém đội đầu bảng Galatasaray 6 điểm tại giải VĐQG, và ở châu Âu, Fenerbahce cũng vật lộn mới vượt qua được vòng bảng Europa League với chỉ 2 chiến thắng trong 8 trận đấu.
Đội chủ sân Sukru Saracoglu chỉ may mắn giành vị trí thứ 24, suất cuối cùng đủ điều kiện tham dự vòng 1/8, nhờ vào việc đội bóng Thụy Điển Elfsborg thua 0-3 trước đội bóng cũ Tottenham của ông (nếu không Fenerbahce đã bị loại do chỉ hòa trước Midtjylland).
Mourinho giờ đây phải tìm cách giúp Fenerbahce loại Rangers ở vòng 1/8. Nếu vượt qua đội bóng Scotland, có một kịch bản hấp dẫn chờ đợi Mourinho: Ông có thể đánh bại một loạt CLB cũ của mình, Roma ở tứ kết và Man United ở bán kết rồi Tottenham ở chung kết.
Liệu Mourinho có hiện thực hóa được viễn cảnh đó? Rất khó để dự đoán. Nhưng có một điều dễ đoán hơn, đó là ông sẽ còn tiếp tục trở lại trên các mặt báo thể thao châu Âu.
Bởi một cá tính gai góc như Mourinho sẽ không thể, và không chấp nhận yên bình trong một nền bóng đá lắm “drama” như giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ.
