Álvaro Recoba: Nếu như không phải nói nếu như

1. Trận đấu còn 10 phút và Inter Milan đang bị Brescia dẫn trước 1-0 ngay trên sân nhà trong ngày mở màn mùa giải 1997/1998. Chủ tịch Massimo Moratti đã đổ rất nhiều tiền bạc nhằm phá vỡ kỉ lục chuyển nhượng thế giới thời điểm đó để mang Ronaldo về sân Giuseppe Meazza từ FC Barcelona.
Trước trận đấu, mọi ống kính truyền hình và con mắt người hâm mộ đều đổ dồn về phía Il Fenomeno, rất nhiều sự kì vọng từ đội được đặt lên vai anh. Inter Milan đã sống quá lâu dưới cái bóng của người hàng xóm AC Milan.
 

Tuy nhiên còn một cầu thủ người Nam Mỹ khác cũng gia nhập câu lạc bộ trong thời điểm đó dù cho cái tên này có vẻ kém sức nặng hơn so với cầu thủ người Brazil. Anh là Álvaro Recoba, tiền đạo người Uruguay. Tám phút sau khi vào thay Maurizio Ganz và khi thời gian còn lại chỉ là 10 phút, nhận đường chuyền từ Benoît Cauet, Recoba tung một cú sút quyết đoán vào góc cao khung thành từ khoảng cách khoảng 27m.
 

Tiếp đà hưng phấn, năm phút sau, cho Nerazzurri được hưởng một quả đá phạt có cự ly khoảng 32m và không ai khác, chính Recoba là người được giao trọng trách thực hiện cú đá này. Anh vẽ một đường cong qua hàng rào, bóng bay vào lưới. Thủ thành Gianluca Pagliuca thậm chí đã từ khung gỗ để lao lên ăn mừng cùng các đồng đội. Với Moratti, Ronaldo và sự hứng phấn sau cuộc lội ngược dòng ấn tượng ấy, người ta đã hy vọng rằng cuối cùng thì Inter cũng có thể thoát khỏi cái bóng của AC Milan và giành được Scudetto đầu tiên kể từ năm 1989. Màn ra mắt của Recoba như là dấu hiệu cho một thế hệ vàng nữa trong lịch sử đội bóng cũng như là sự xuất hiện của một ngôi sao mới. 
 

2. Giống như nhiều quốc gia Nam Mỹ khác, Uruguay đã phải sống dưới chế độ độc tài quân sự trong suốt nửa sau thế kỉ XX. Và Álvaro Alexander Recoba ra đời trong thời kì này, anh sinh tháng 3/1976. Biệt danh El Chino của anh được bắt nguồn từ khuôn mặt mang nét Á Đông. Recoba gia nhập đội bóng địa phương của Montevideo là Danubio từ khi còn nhỏ và đến năm 17 tuổi có màn ra mắt đầu tiên. Anh nhanh chóng tạo dựng được tiếng tăm nhờ cái kèo trái rất “ngoan”, khả năng đi bóng và vượt qua đối phương nhờ tốc độ và sự tinh quái.
 

Trong hai năm đầu tiên ở đội một Danubio, Recoba ghi 11 bàn thắng sau 34 trận đấu ở giải vô địch quốc gia trước khi chuyển tới Nacional, đội bóng thành công nhất Uruguay. Tiếp tục thi đấu ấn tượng và trưởng thành vượt bậc, tỉ lệ bàn thắng của El Chino cứ thế tăng lên. Trong khoảng thời gian 1996 - 1997, anh có 17 pha lập công trong 33 lần ra sân ở giải vô địch quốc gia. Đến năm 21 tuổi, sau khi đã có bốn năm chinh chiến trong nước, dường như Recoba đã sẵn sàng để ra nước ngoài thi đấu.
 

Và sau hai bàn thắng ra mắt đầy ấn tượng cho Inter Milan, tương lai có vẻ như rất xán lạn với cầu thủ người Uruguay. Recoba lại vào sân từ ghế dự bị trong trận đấu thứ hai của mùa giải 1997/1998 mặc dù lần này Nerazzurri đã thất bại 2-4 trước Bologna. Sau đó anh không còn ra sân cho đến thời điểm năm mới, khi một lần nữa ghi bàn sau khi vào sân từ ghế dự bị trong trận hòa trước Empoli. Đó cũng là bàn thắng cuối cùng của anh trong mùa giải và suốt phần còn lại, anh chỉ có một lần đá chính duy nhất.
 

Lúc này, hàng tiền đạo của Inter Milan có vẻ đã rất chật chội với Ronaldo, Youri Djorkaeff, Iván Zamorano. Recoba vẫn chỉ là một cầu thủ trẻ đang cố gắng thích nghi với một nền văn hóa và trình độ bóng đá mới. Inter kết thúc mùa giải ở vị trí á quân và vô địch UEFA Cup. Có lẽ sau giai đoạn “làm quen”, Recoba đã sẵn sàng để thể hiện khả năng của và sự hứa hẹn của mình trong năm thứ hai.
 

Tuy nhiên, mùa giải thứ hai của anh ở thành phố công nghiệp miền bắc Italia vẫn bắt đầu với rất nhiều khó khăn. Anh chỉ có một lần được vào sân từ ghế dự bị trước thời điểm Giáng sinh. Tháng 11, huấn luyện viên Luigi Simoni bị sa thải sau một khởi đầu không như mong muốn với chỉ 17 trên tổng số 33 điểm có thể giành được. Người được lựa chọn thay thế vào chiếc ghế nóng đó là Marcello Lippi. Lippi, người đã từng giành chức vô địch Serie A và Champions League khi còn dẫn dắt Juventus, được kì vọng sẽ làm được điều tương tự tại sân Giuseppe Meazza với một đội hình tài năng kế thừa từ người tiền nhiệm.
 

Ban đầu, Recoba không nằm trong kế hoạch của Lippi và anh đã được đem cho mượn tới Venezia trong phần còn lại của mùa giải. Với những kinh nghiệm đã tích lũy được, Recoba có tên trong đội hình xuất phát của Arancioneroverdi ở tất cả các trận đấu còn lại, ghi 10 bàn thắng và giúp Venezia cán đích ở vị trí 11. Trớ trêu thay, họ chỉ kém bốn điểm so với Inter Milan - đội bóng đã không đủ điều kiện để có mặt ở cúp châu Âu - trên bảng xếp hạng.

Mùa giải 1999/2000, Recoba trở lại San Siro và lúc này anh đã trở thành một gương mặt thường xuyên được thi đấu dưới thời Lippi với tổng số 27 lần ra sân trong khuôn khổ Serie A. Đáng chú ý, sau ngày 27 tháng 11, anh đã không bỏ lỡ một trận đấu nào. Inter cán đích ở vị trí thứ tư chung cuộc do đó đủ điều kiện đá vòng sơ loại Champions League đồng thời vào đến trận chung kết Coppa Italia.
 

Tuy nhiên, họ đã bị Helsingborg loại khỏi vòng sơ loại Champions League 2000/2001. Và huấn luyện viên Lippi đã phải trả giá sau thất bại này bằng chiếc ghế của mình. Marco Tardelli là cái tên tiếp theo được chủ tịch Moratti lựa chọn ngồi vào ghế nóng. Sau thất bại trước Helsingborg, Inter phải xuống chơi ở UEFA Cup và chỉ lọt đến vòng 16 đội. Điều đáng nói là Recoba đã ghi ba bàn trong tám trận đấu.
 

Trở về giải quốc nội, anh thường xuyên được thi đấu trong 16 trận đầu tiên. Tuy nhiên, giai đoạn hai của mùa giải có vẻ không như mong muốn với cầu thủ người Uruguay dù anh đã có năm bàn thắng và giúp Inter dừng chân ở vị trí thứ năm chung cuộc trên bảng xếp hạng. Kết thúc mùa giải với 24 điểm kém hơn so với nhà vô địch Roma là không đủ với một người tham vọng như Moratti. Và ông đã quyết định chia tay với Tardelli, lựa chọn huấn luyện viên người Argentina Héctor Cúper. Đến lúc này, Recoba đã có mùa giải thứ tư ở Inter Milan và mặc dù thi đấu vẫn chưa thực sự thuyết phục nhưng chủ tịch Moratti vẫn quyết định tưởng thưởng cho cầu thủ của mình bằng một bản hợp đồng dài hạn mà được cho là đã biến anh trở thành cầu thủ được trả lương cao nhất thế giới bóng đá.
 

Tuy nhiên, có vẻ như bản hợp đồng mới lại khởi đầu cho những rắc rối và khó khăn đối với Recoba. Tháng 6/2001, cầu thủ người Uruguay bị Liên đoàn bóng đá Italia cấm thi đấu mà nguyên do cũng bởi anh và một vài cầu thủ Nam Mỹ khác đã sử dụng hộ chiếu giả nhằm vượt quá giới hạn đăng kí cầu thủ nước ngoài. May cho Recoba là lệnh cấm cả mùa ban đầu đã được giảm xuống còn bốn tháng sau khi kháng cáo và cho phép anh trở lại sân cỏ vào tháng 12/2001.
 

Anh được ra sân ở 5 trong 10 trận tiếp theo, ghi một bàn thắng. Và kể từ tháng Hai anh đã củng cố vị trí của mình trong đội hình, đá tất cả các trận cho tới cuối mùa giải và ghi thêm năm pha lập công nữa. Inter kết thúc ở vị trí thứ ba, kém hai điểm so với nhà vô địch Juventus. Sau năm mùa giải và vụ lùm xùm hộ chiếu giả đã bỏ lại phía sau, liệu đây có phải thời điểm để Recoba tỏa sáng?
 

Mùa giải 2002/2003, Inter Milan trở lại với đấu trường Champions League sau bốn năm mặc dù sẽ không còn Ronaldo, người đã chuyển tới Real Madrid trong mùa hè với mức phí kỉ lục. Recoba xuất hiện gần như tất cả trận đấu ở vòng bảng, ghi hai bàn và đưa Inter lọt tới vòng tứ kết. Sau khi loại Valencia, Recoba cùng các đồng đội đối đầu với đại kình địch AC Milan. Tuy nhiên, Inter đã phải rời cuộc chơi vì luật bàn thắng sân khách và ngậm ngùi nhìn đối thủ bước vào trận chung kết đối đầu với Juventus. Trong khi đó ở Serie A, Nerazzurri một lần nữa lại xếp sau Bà đầm già thành Turin trên bảng xếp hạng khi Juventus vô địch với bảy điểm nhiều hơn đội bóng thứ hai chính là Inter. Recoba khép lại mùa giải với chín bàn sau 27 lần ra sân, tỉ lệ ba trận/bàn.
 

3. Nếu sự nghiệp của Recoba được định hình phần đỉnh và phần đáy thì mùa giải 2003/2004 chắc chắn là mùa giải phân chia hai thái cực này. Một chấn thương nặng khiến anh chỉ có 18 lần ra sân ở Serie A. Mặc dù vậy, El Chino cũng kịp có cho mình tám bàn thắng và trở thành chân sút số hai của Inter sau Christian Vieri.
 

Inter khép lại mùa giải ở vị trí thứ tư dù họ đã khởi đầu khá tốt với hai chiến thắng hoàn toàn giữ sạch lưới trong hai vòng đấu đầu tiên. Tuy nhiên, trong năm trận tiếp theo họ lại không thể một lần được hưởng niềm vui ca khúc khải hoàn. Cúper bị sa thải để nhường chỗ cho Alberto Zaccheroni vì chuỗi thành tích nghèo nàn trong đó bao gồm cả thất bại trong trận Derby della Madonnina. Ở Champions League tình thế cũng không khá khẩm hơn là bao khi đội bóng bị loại khỏi vòng bảng sau thất bại thảm hại 1-5 trước Arsenal ngay tại Milan.
 

Mùa giải 2004/2005 tiếp tục là một mùa giải thất thường nữa của cả Inter và Recoba. Dưới sự dẫn dắt của tân huấn luyện viên Roberto Mancini, câu lạc bộ cán đích ở vị trí thứ ba Serie A và vô địch Coppa Italia, chức vô địch đầu tiên kể từ chiến quả tại UEFA Cup chín năm trước. Thế nhưng, thất bại chung cuộc đáng xấu hổ 0-5 sau hai lượt trận trước đại kình địch AC Milan ở vòng tứ kết Champions League như một gáo nước lạnh dội vào những thành tích họ đạt được ở giải quốc nội.
 

Recoba chỉ có ba pha lập công trong 13 lần ra sân tại Serie A nhưng cầu thủ người Uruguay cũng kịp ghi dấu bằng một khoảnh khắc xuất thần, một pha lập công để đời trong sự nghiệp. Tháng 1/2005, Sampdoria hành quân đến Giuseppe Meazza và đã có hai bàn thắng dẫn trước. Một lần nữa Recoba lại vào sân từ băng ghế dự bị - một điều gợi nhớ cho chúng ta về màn ra mắt của anh bảy năm trước - nhằm thay đổi cục diện. El Chino kiến tạo cho Obafembi Martins bàn thắng đầu tiên trước khi Vieri cân bằng tỉ số trận đấu.
 

Khi tỉ số là 2-2, trong một tình huống có bóng từ khoảng cách 18m, tiền đạo người Uruguay tung cú dứt điểm trái phá bằng chân trái. Bóng găm vào góc dưới phía bên phải thủ môn. Khuôn mặt của Recoba như vỡ òa với niềm vui. Mùa giải ấy của Recoba nói chung và trận đấu với Sampdoria nói riêng có lẽ là sự gói gọn cho chính sự nghiệp của anh: thất vọng, chấn thương, những khoảnh khắc mang đẳng cấp thế giới đem về niềm vui chiến thắng cho cả sân vận động.
 

Nếu Recoba từng bị cấm thi đấu vì scandal sử dụng hộ chiếu giả thì anh và đội bóng của mình cũng được hưởng lợi từ một vụ scandal khác vào cuối mùa giải 2005/2006. Inter cán đích Serie A ở vị trí thứ ba, kém 15 điểm so với Juventus và 12 điểm với Milan. Tuy nhiên, hai đội bóng dẫn đầu đã dính vào bê bối có tên Calciopoli, vụ bê bối khiến hàng loạt đội bóng và trọng tài bị buộc tội có dính vào việc dàn xếp tỉ số trận đấu. Juventus phải xuống hạng, Milan bị trừ 30 điểm và Inter trở thành nhà vô địch. Sau chín năm ở nước Ý, cuối cùng Recoba cũng được chạm tay vào Scudetto. Tuy nhiên, thành công này dường như chưa trọn vẹn với El Chino vì dẫu sao Inter cũng chỉ có được chức vô địch vì những lí do bên ngoài sân cỏ. Trong khi đó thì Recoba đã 30 và tầm ảnh hưởng của anh với đội bóng đã bắt đầu giảm sút.
 

Sự đi xuống của Recoba được thể hiện rõ nét trong mùa giải 2006/2007. Sau sự sụp đổ của hai đại kình địch, Inter thống trị Serie A, giành được 97 điểm bỏ cách đội xếp thứ hai là Roma 22 điểm và chỉ thua một trận duy nhất. Nhưng riêng El Chino, anh chỉ có 15 lần ra sân ở cả Serie A và Champions League, ghi một bàn thắng duy nhất. Mùa giải tiếp theo và cũng là mùa giải cuối cùng của anh ở Italia, Recoba được cho mượn tới Torino. Tại đây, anh có 22 lần ra sân, ghi một bàn thắng và đưa Il Toro kết thúc mùa giải ở vị trí 15 trên bảng xếp hạng.
 

Sau khi rời nước Ý, Recoba vẫn ở lại châu Âu khi gia nhập đội bóng Hy Lạp Panionios trong 18 tháng. Tuy nhiên vì những chấn thương liên tiếp cùng với mức lương cao, câu lạc bộ đã quyết định chấm dứt hợp đồng với anh. Ở tuổi 33, ngôi sao người Uruguay trở về quê hương như nhiều cầu thủ bóng đá Nam Mỹ khác. Anh gia nhập Danubio tháng 1/2010, thi đấu 18 tháng cho câu lạc bộ thuở thiếu thời trước khi chuyển đến một đội bóng cũ khác là Nacional vào mùa hè 2011. Lần này, Recoba thi đấu tại đây năm năm và mặc dù tuổi tác cùng những chấn thương đã hạn chế số lần ra sân nhưng tầm ảnh hưởng của anh vẫn là rất lớn. Anh giúp Nacional giành hai chức vô địch quốc gia Uruguay trong đó nổi bật là cú đá phạt mang đúng thương hiệu của mình đem về chiến thắng quan trọng ở trận đấu kinh điển với Peñarol.
 

Tháng 4/2016, một Recoba lúc này đã 40 tuổi có trận đấu cuối cùng trong sự nghiệp, một trận đấu giao hữu với sự góp mặt của những tài năng người Nam Mỹ xuất sắc nhất trong thế hệ của anh như Carlos Valderrama, Juan Román Riquelme cùng hai cựu đồng đội Javier Zanetti và Iván Zamorano. Trận đấu cũng có sự dự khán của tổng thống Uruguay Tabaré Vázquez, điều này cho thấy El Chino được yêu mến ở đất nước mình như thế nào.
 

4. Vậy chúng ta có thể kết luận lại về quãng thời gian ở Italia của Recoba cũng như toàn bộ sự nghiệp của anh như thế nào? Đến bán đảo Ý khi còn là một cầu thủ trẻ đầy triển vọng, màn ra mắt của anh khiến cuốn truyện tranh Roy of the Rovers dường như bước ra ngoài đời thực. Mọi người có thể cho rằng 18 phút trước Brescia đã đánh dấu đỉnh cao trong sự nghiệp của anh vì những tháng ngày còn lại gần như chỉ toàn là những chấn thương, bê bối, sự thất vọng và thứ tiềm năng không được phát tiết hết mức có thể sau một vài khoảnh khắc lóe sáng ngắn ngủi. Inter Milan đã thống trị Italia trong quãng thời gian anh ở đây với sáu danh hiệu lớn nhưng mặc dù vậy, ảnh hưởng của Recoba với những danh hiệu trên vẫn là hết sức hạn chế. Anh sẽ luôn được yêu mến nhưng những cuộc thảo luận xoay quanh cầu thủ người Urguay sẽ luôn chỉ gắn liền với hai từ “nếu như.”
 

Thế nhưng, Recoba lại không thấy như vậy. Phát biểu sau trận đấu giã từ sự nghiệp quần đùi áo số của mình, anh tự nhận xét: 
 

“Tôi may mắn vì được thi đấu cùng với rất nhiều nhà vô địch và tôi sẽ mãi mãi biết ơn. Trong suốt sự nghiệp của mình tôi luôn cảm thấy hạnh phúc vì tôi được thực hiện sở thích cũng chính là công việc của mình, và tôi luôn chỉ muốn làm mọi người vui vẻ. Tôi không có gì phải hối tiếc.”
 

Là những cổ động viên bóng đá, chúng ta hay thở dài vì cảm thấy một cầu thủ nào đó có khả năng nhưng lại không thể bộc lộ ra được hoàn toàn cái khả năng ấy. Thế nhưng, nếu bản thân anh ta cảm thấy hạnh phúc với chính sự nghiệp của mình thì có chăng đó cũng là điều tốt, vì chắc chắn người đó có rất nhiều thứ để tự hào.