Luton Town từng tạo ra cơn địa chấn khi đặt chân lên Premier League ở mùa giải trước, sau khi xuất sắc đánh bại Coventry City trên chấm 11m trong trận chung kết Play-off diễn ra vào ngày 27/05/2023.
 |
Sở dĩ chuyến hành trình cổ tích của đội bóng ngoại ô London được truyền thông Anh lan truyền rộng rãi bởi lẽ Luton từng có giai đoạn chỉ được xem là đội bóng nghiệp dư. Năm 2009, Luton bị Liên đoàn bóng đá Anh (FA) phạt 30 điểm vì vi phạm các quy định tài chính, đồng thời khiến họ bị đẩy khỏi các hạng đấu chuyên nghiệp trong vòng 5 năm. Họ mất 5 năm nữa để quay trở lại Championships và thêm một lần 4 năm để hoàn tất cú lột xác ngoạn mục của mình. Khoảnh khắc lịch sử của Luton đến sau pha sút phạt đền hỏng ăn của hậu vệ Fankaty Dabo bên phía Conventry ở lượt sút thứ 6. Đó là lúc các khán đài tại Wembley trở thành nơi mở tiệc ăn mừng của người hâm mộ đội bóng đến từ vùng Bedfordshire. Rất nhiều người đã ùa xuống sân để chung vui cùng thầy trò Rob Edwards.
 |
| Hình ảnh các cầu thủ Luton ăn mừng việc giành tấm vé lên chơi Premier League 2023/2024 |
Thế nhưng, đó đã là câu chuyện của từ năm 2023. Chuyến hành trình của Luton tại Premier League 2023/2024 cũng nhanh chóng khép lại sau khi họ chỉ giành được vỏn vẹn 26 điểm sau 38 vòng đấu, xếp thứ 18 chung cuộc, kém vị trí trụ hạng 6 điểm – một khoảng cách không nhiều nhưng gói gọn bởi yếu tố bản lĩnh và kinh nghiệm. Rob Edwards, chiến lược gia có gương mặt trông như tài tử Hollywood, đã không để tiếp tục tạo ra kỳ tích. Các học trò của ông chỉ giành vỏn vẹn 2 chiến thắng trong giai đoạn lượt về của mùa giải, con số quá ít để ngay cả những CĐV mộng mơ nhất cũng không dám nghĩ nhiều về hi vọng trụ hạng. Điều mà họ có thể tự hào nhất về tập thể này đến từ lối chơi cống hiến với 52 bàn thắng, con số rất ổn với một đội bóng vừa thăng hạng, thậm chí ấn tượng hơn cả những gì các đội bóng có “thâm niên” như Everton hay Wolves thể hiện.
Rời xa đấu trường danh giá nhất nước Anh, trở lại Championships với nguồn tài chính dồi dào, nhiều người đã hi vọng vào sự tái sinh của Luton trong mùa giải 2024/2025, chí ít là một suất dự play-off thăng hạng vào cuối mùa. Thế nhưng liệu các bạn có biết Luton đang đứng ở đâu trên BXH Championships không? Luton hiện đang đứng áp chót với 38 điểm sau 39 vòng đấu (10 thắng, 8 hòa, 21 thua), đối mặt với nguy cơ phải xuống chơi lại League One vào mùa giải tới. Đằng sau vấn đề nhức nhối này là một câu chuyện dài.
Quay ngược thời gian trở lại 8 tháng trước, khi mùa giải mới chuẩn bị bắt đầu, các nhà cái tại nước Anh đã điền tên Luton vào 1 trong 3 cái tên được đánh giá cao nhất cho việc thăng hạng. Siêu máy tính Opta dựa vào nguồn dữ liệu thông tin khổng lồ được cung cấp, cũng cho ra kết quả rằng Luton có tỉ lệ thăng hạng cao thứ 5 tại Championships 2024/2025. Bản thân HLV Rob Edwards vô cùng tự tin về tương lai đội bóng, thông qua một cuộc trò chuyện ngắn với giới truyền thông trước thềm khai mạc: “Năm ngoái, tất cả chúng tôi đều háo hức trước viễn cảnh được chơi bóng tại Premier League vì đa phần các cầu thủ chưa từng được nếm trải cảm giác ấy. Giờ đây, chúng tôi đã có trải nghiệm về giải đấu, biết được những thử thách lớn lao mà mình phải đối mặt. Vì vậy chúng tôi rất muốn quay lại đó. Tôi muốn nói rằng toàn đội đang có sự khát khao và quyết tâm to lớn”.
Tuyên bố hùng hồn là vậy, tuy nhiên cái cách thầy trò Rob Edwards thể hiện giai đoạn đầu mùa giải lại chẳng hề tương xứng. Họ thất thủ 1-4 ở trận mở màn trên sân nhà chạm trán Burnley và phải đến giữa tháng 9 mới có thể tận hưởng chiến thắng đầu tiên sau 5 vòng đấu, với việc đánh bại Millwall 1-0 trên sân khách. "Giờ thì chúng ta không còn phải lo lắng nữa", Rob Edwards lạc quan nói.
Nhưng 10 trận đấu và hơn 4 tháng tiếp theo, Luton không giành được thêm bất cứ điểm số nào trên sân khách. Họ bước sang năm mới 2025 với vị trí thứ 20 trên BXH, chỉ hơn nhóm cầm đèn đỏ 2 điểm, với hiệu số tệ thứ hai của giải đấu. Cái giá của sự sa sút trầm trọng này chính là việc Rob Edwards bị sa thải. Chiến lược gia 42 tuổi người Anh rời đi sau khi phải đối mặt với 4 thất bại liên tiếp trước Bristol City, Swansea, Norwich và Queens Park Rangers. "Lại một trận đấu nữa chúng ta ngồi đây nói những điều tương tự. Có vẻ như mọi thứ đang chống lại chúng tôi", ông buồn bã chia sẻ sau trận đấu cuối cùng của bản thân trên cương vị HLV trưởng Luton , ở trận thua 2-1 trước QPR vào ngày 07/01/2025.
 |
| HLV Rob Edwards bị sa thải vào tháng 1/2025 vì thành tích tệ hại của Luton. |
“Những trận đấu của Luton mà tôi xem không bao giờ có phương án B. Luôn luôn là một đội hình, một cách tiếp cận trận đấu cũ kĩ. Có lẽ đã đến lúc đội bóng này cần thay đổi. Họ cần một sự khởi đầu mới trên băng ghế chỉ đạo”, Leon Barnett, cựu trung vệ và là bình luận viên cho BBC Three Counties, cho biết.
“Luton quá bất ổn. Họ có quá nhiều điểm yếu mà không thể tự giải quyết”, Kevin Harper của Luton Town Supporters’ Trust đưa ra quan điểm cá nhân. “Điều hiển nhiên là Ross Barkley đóng vai trò rất quan trọng trong sơ đồ chiến thuật mà chúng tôi xây dựng mùa trước. Bạn bước vào mùa giải mới và nhận ra anh ấy là nhân tố không thể thay thế ở tuyến giữa. Sự ra đi của một cầu thủ quan trọng như vậy đã để lại khoảng trống quá lớn. Nó còn khủng khiếp hơn khi Luton không hề có sự thay thế xứng đáng”.
Không giống như đa phần các đội bóng phải xuống hạng khác, Luton không đối mặt với cuộc chảy máu tài năng, bởi đơn giản BLĐ đội bóng đã xác định ngay từ đầu rằng sẽ không đầu tư ồ ạt vào thị trường chuyển nhượng trong mùa giải đầu tiên đặt chân lên Premier League, trái ngược với trường hợp của Burnley – đội bóng đã chi gần 100 triệu bảng ở mùa hè 2023.
Thực chất, Luton chỉ chi 20 triệu bảng trong mùa giải 2023/2024 với tân binh đắt giá nhất là Ryan Giles chỉ với 5 triệu bảng. Sau khi xuống hạng, hậu vệ cánh trái này lập tức được bán sang Hull City với mức giá 4,6 triệu bảng. Tương tự, Barkley cũng chuyển sang Aston Villa với mức giá 5 triệu bảng. Đó là một thương vụ tốt về mặt tài chính khi Barkley được ký hợp đồng theo dạng chuyển nhượng tự do, nhưng xét về chuyên môn bóng đá thì đó là một sự thất bại thảm hại.
 |
| Luton mất đi cầu thủ cực kỳ quan trọng mang tên Ross Barkley ở mùa hè 2024 |
Luton không thể giữ chân tiền vệ xuất sắc nhất của mình trước sự cám dỗ của việc được thi đấu tại Premier League và Champions League mà Aston Villa mang lại. Trong mùa hè 2024, ngoài 22 triệu bảng có được từ việc thanh lý cầu thủ, Luton chỉ chi ra thêm 4 triệu bảng để nâng cấp đội hình, với tân binh giá trị nhất là trung vệ Mark McGuinness từ Cardiff với mức phí 10 triệu bảng. Câu hỏi đặt ra rằng phần lớn khoản tiền thưởng từ việc thăng hạng Premier League 2023/2024 đã được BLĐ Luton sử dụng vào việc gì?
Theo thống kê, Luton đã, đang và sẽ nhận được khoảng 180 triệu bảng trong vòng 4 năm (2023-2026), tương đương với 3 mùa giải kể từ thời điểm lên chơi tại Premier League. Nói như vậy bởi lẽ khoản tiền này được giải ngân theo từng giai đoạn, như một cách để hỗ trợ tài chính trong trường hợp các đội bóng mới lên hạng không thể trụ lại ở mùa giải tiếp theo. Điều này sẽ giúp họ không quá nhiều khó khăn trong việc cân bằng tài chính bởi sự chênh lệch thu nhập từ 2 giải đấu.
Theo chia sẻ của Giám đốc điều hành của Luton, Gary Sweet tiết lộ rằng phần lớn khoản tiền này được sử dụng để nâng cấp SVĐ Kenilworth Road. Như chúng ta đã biết, Kenilworth Road là SVĐ bé nhất tại Premier League mùa trước với sức chứa chỉ vỏn vẹn 10.300 chỗ ngồi. Và để đủ điều kiện tham dự giải đấu, ban tổ chức đã từng yêu cầu Luton phải sửa sang lại cơ sở vật chất cả bên trong lẫn bên ngoài sân. Hiện tại sức chứa của Kenilworth Road đã tăng lên 11.850 chỗ ngồi, nhưng vẫn là SVĐ bé nhất tại Championships.
Theo thống kê, chỉ có 4 đội bóng tại Championships mùa này sở hữu SVĐ có sức chứa dưới 20.000 chỗ ngồi, trong khi những đội bóng tên tuổi khác như Blackburn Rovers, Middlesbrough, Sheffield United, Cardiff hay Leeds đều sở hữu SVĐ có sức chứa trên 30.000 chỗ ngồi. Đứng đầu là SVĐ The Light của Sunderland với sức chứa lên đến 48.700 chỗ ngồi. Việc không sở hữu một SVĐ đủ tốt đã ảnh hưởng rất nhiều đến doanh thu ngày thi đấu của Luton. Vậy nên việc nâng cấp SVĐ là nước đi bắt buộc để đưa Luton phát triển hơn trong tương lai.
 |
| SVĐ Kenilworth Road quá lạc hậu với sự phát triển lâu dài của Luton. |
Ý tưởng phát triển như vậy là rất tốt, tuy nhiên nếu thành tích trên sân cỏ không được đảm bảo, kế hoạch vĩ đại của Luton cũng sẽ cần thêm rất nhiều thời gian. Nếu phải xuống chơi tại League One ở mùa giải tiếp theo, Luton sẽ mất thêm thời gian để xây dựng lại. Sự sa sút chóng mặt của Luton trên phương diện bóng đá là điều nằm ngoài dự tính của BLĐ đội bóng. Dù vẫn sở hữu 7/11 cầu thủ đã đá chính nhiều nhất tại Premier League 2023/2024, nhưng Luton lại đang đứng ở áp chót tại Championships 2024/2025. Barnett cho biết: "Khi mùa giải bắt đầu, nhiều người nghĩ rằng chúng tôi sẽ ngay lập tức trở lại. Chúng tôi tự tin sẽ làm tốt hơn nhiều so với những gì đã làm được. Chúng tôi chuẩn bị cho việc xuống hạng và quyết định rằng điều quan trọng nhất là đầu tư cho SVĐ. Điều này có thể không khiến một bộ phận người hâm mộ cảm thấy thích thú so với việc chiêu mộ thêm cầu thủ chất lượng. Nhưng trên cương vị quản lý, chúng tôi phải đề ra kế hoạch phát triển đường dài”.
Sự ra đi của Rob Edwards đã được thay thế bằng một HLV trẻ tuổi khác là Matt Bloomfield, người đã gây ấn tượng khi đưa Wycombe lên vị trí thứ hai tại League One. Bloomfield thừa hưởng một nhóm cầu thủ thất vọng vào tình hình hiện tại. "Vào đầu mùa giải, mục tiêu của Luton phải là thăng hạng. Thế nhưng tình cảnh hiện tại đã thay đổi chóng mặt. Chúng tôi phải chấp nhận thực tế rằng mình đang bước vào cuộc chiến trụ hạng. Chúng tôi phải bước ra khỏi khu vực cầm đèn đỏ trước khi nghĩ về những điều xa xôi hơn trong tương lai”.
Tuyên bố của Bloomfield là có cơ sở khi Luton đã giành tới 10/15 điểm gần nhất, sau gần 2 tháng chỉ biết hòa và thua. Khó khăn vẫn đang ở trước mắt, Luton phải chiến đấu hết mình trong 9 trận đấu còn lại với hi vọng trụ lại Championships. Rõ ràng sau khi giấc mơ cổ tích kết thúc, Luton đã và đang phải đối mặt với thực tại tàn khốc.
Luton vs Leeds thuộc Championship/Hạng Nhất Anh hôm nay: Nhận định bóng đá, chuyên gia phân tích tỷ số trận đấu, thông tin dự đoán kết quả chi tiết.
Luton Town
Coventry City
