Arsenal đang pressing tầm cao hiệu quả đến thế nào?

Mikel Arteta vốn đã coi trọng việc phòng ngự từ xa ngay từ khi mới dẫn dắt Arsenal vào tháng 12 năm 2019, nhưng các kết quả thu về rất khác nhau. 

Đã có những tia sáng xuất hiện từ rất sớm trong triều đại của ông. Pierre-Emerick Aubameyang và Eddie Nketiah đều đã có những pha lập công được ghi sau khi cướp bóng từ thủ môn đối thủ để chứng minh giá trị của pressing tầm cao trong nửa mùa giải đầu tiên của Arteta, nhưng bên cạnh đó, những mâu thuẫn cũng đã bắt đầu len lỏi vào lối đá mà Arsenal áp dụng khi đối thủ kiểm soát bóng. Mặc dù ý định ban đầu của họ có lẽ là quấy rối các đối thủ để đoạt lại bóng, The Gunners đã tỏ ra rất chật vật với nhiệm vụ duy trì điều đó trong các hiệp đấu đầu tiên của cả mùa giải 2020-21 và 2021-22. 

Trong khi phần lớn sự chú ý đang tập trung vào việc Arsenal đã trở nên linh hoạt hơn đến thế nào và nguy hiểm ra sao khi có bóng ở mùa giải này, thì những gì mà họ làm khi không kiểm soát bóng đang đóng vai trò nền móng củng cố cho sự khởi đầu mạnh mẽ của họ. Mùa giải mới chỉ trôi qua 3 trận đấu, nhưng mọi thứ mà họ đang làm thật đáng nể, The Gunners đang xếp thứ ba ở Premier League về số lần thực hiện pressing ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ (115) – chỉ đứng sau Leeds (129) và Newcastle (126). 

Cái viễn cảnh cường độ pressing của Arsenal được cải thiện chính là một trong nhiều yếu tố tạo nên sức hấp dẫn của việc ký hợp đồng với Gabriel Jesus. Không có gì bất ngờ, anh chính là người có thống kê cao nhất đội về số lần pressing ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ (26 lần), nhưng khả năng pressing tầm cao được nâng cấp của Arsenal không chỉ đến từ sự xuất hiện của tiền đạo người Brazil. Sự gia tăng cường độ đó đến từ các cầu thủ tấn công nói chung và lần đầu tiên nó trở nên cực kỳ rõ ràng là trong xuyên suốt giai đoạn chuẩn bị tiền mùa giải. 

Đây là điều rất dễ nhận thấy trong các trận đấu diễn ra ở Mỹ trước Everton và Chelsea, nhưng khoảnh khắc khởi nguồn đã đến với pha lập công của Bukayo Saka vào lưới Sevilla. 

Khi đội bóng Tây Ban Nha cố lên bóng ở cánh trái, Gabriel Martinelli (hiện đang đứng thứ 2 ở Arsenal về số lần pressing ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ với con số 24) đã ngay lập tức lao tới để ngăn cản đối thủ kéo bóng lên phía trên, còn Martin Odegaard (hiện đang đứng thứ 3 ở Arsenal về số lần pressing ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ với con số 18) kèm sát phương án chuyền bóng tới khu trung tuyến, buộc đối thủ phải chuyền về.  

Martinelli tiếp tục đuổi theo quả bóng, trong khi Jesus cũng lao lên, di chuyển tới giữa vòng cấm để triệt tiêu phương án chuyền bóng sang phía bên phải và quả bóng được đưa về cho thủ môn của Sevilla. 

Arsenal tiếp tục pressing và, trong tình trạng bị gây áp lực, thủ môn Yassine Bounou đã cố thực hiện một đường chuyền một chạm khi Saka đang tiến vào vòng cấm…

Đó là một đường chuyền quá nhẹ và Saka đã lao về phía trước để dứt điểm ngay từ lần chạm bóng đầu tiên. Khi quả bóng rời khỏi chân Saka, Arsenal đã có 3 cầu thủ trong vòng cấm và 2 cầu thủ khác sẵn sàng hỗ trợ, qua đó tạo nên lợi thế quân số trước Sevilla ở khu vực này.

Thế mạnh quân số là điều tạo nên sự khác biệt lớn nhất cho Arsenal trong những tình huống như thế này. Sự thông minh, khả năng phán đoán và quyết liệt là những yếu tố cần thiết khi bắt đầu một cuộc pressing, nhưng để có thể thực sự gây áp lực cho đối thủ, sự yểm trợ ở đúng khu vực cũng rất quan trọng. 

Tại Premier League, giá trị của những điều này đã được thể hiện qua bàn thắng không được công nhận của Jesus trước Bournemouth. 

Khi thủ môn Mark Travers chuyền bóng cho Lloyd Kelly, Jesus đã có một pha di chuyển theo đường cong, hướng về phía Travers trước khi lao tới Kelly. Cũng giống như trong trận đấu với Sevilla, anh đã triệt tiêu phương án chuyền ngang qua vòng cấm của đối thủ. 

Sau đó, anh đã có thể cắt bóng khi Kelly định chuyền nó vào khu trung tuyến và quả bóng được đưa tới chân Saka. Cầu thủ trẻ người Anh đã có Odegaard và Jesus sẵn sàng hỗ trợ mình và chuyền bóng lại cho Jesus, người sau đó đã đẩy nó sang cho Granit Xhaka.

Ba tiền đạo của Arsenal đều lao nhanh về phía trước, kéo theo những kẻ được giao nhiệm vụ theo kèm mình, để lại Odegaard được tự do trong một khoảng trống. 7 giây đã trôi qua kể từ pha cắt bóng của Jesus và Arsenal đã có đến 6 cầu thủ tấn công xuất hiện ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ khi Xhaka chuyền bóng cho đội trưởng của Arsenal. 

Họ không chỉ đoạt lại được bóng, mà còn có thể di chuyển quả bóng đủ nhanh và chính xác để có thể xuyên thủng hàng thủ của Bournemouth và tạo ra một cơ hội ghi bàn. Điều đó cũng cho thấy sự cải thiện của Arsenal trong khả năng ra quyết định và tận dụng thời cơ khi có bóng ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ. 

Một phần nhỏ cơ thể rơi vào thế việt vị của Jesus đã khiến tình huống này không thể kết thúc với một bàn thắng, nhưng nó đã khẳng định tầm quan trọng của việc pressing theo nhóm. 

Vào mùa giải 2020-21, sự khác biệt mà Odegaard tạo ra cho lối đá của Arsenal khi đối thủ kiểm soát bóng đã trở thành một điểm đáng chú ý chính là bởi khả năng pressing thông minh mà anh sở hữu. Khi không có tiền vệ người Na Uy, The Gunners sẽ có một đội hình cố định khi thủ môn đối phương tìm cách phát triển bóng từ hàng thủ, lớp phòng ngự cao nhất thường được tạo nên bởi 4 người và sau đó một trong số họ sẽ đuổi bóng. Với Odegaard, anh có khuynh hướng dâng cao lên phía trên để biến đội hình phòng ngự của Arsenal thành 4-4-2 và sau đó thực hiện các bước di chuyển pressing của mình để ép đối thủ đưa bóng ra cánh. 

Giờ đây, nhiều cầu thủ hơn đang tham gia gây áp lực để tạo ra sự khác biệt, và Arsenal đã bắt đầu đặt ra “những cái bẫy” cho các đối thủ của họ. Những dấu hiệu đầu tiên của điều này cũng đã xuất hiện trong giai đoạn tiền mùa giải và từng được Xhaka đề cập đến. 

“Chúng tôi đã có một cuộc họp và ông ấy (Arteta) đã cho chúng tôi xem một hành động được thực hiện trước Chelsea,” tiền vệ người Thụy Sĩ chia sẻ vào tháng trước. “Tôi đang pressing Jorginho - tiền vệ trụ của đối thủ - và Gabi Martinelli đã lùi vào vị trí của tôi.” 

“Thường thì Martinelli là một tiền đạo cánh trái và các HLV sẽ nói với bạn rằng nhiệm vụ của bạn là gã hậu vệ phải của đối thủ. Hoặc bạn phải di chuyển bó vào phía trong. Nhưng cậu ấy lại đang lùi xuống vị trí của một tiền vệ số 6.”

Xhaka đã phạm lỗi trong tình huống này, nhưng việc Martinelli đảm nhận khu vực đó của sân đấu khi các đồng đội của anh pressing ở phía cánh phải đã giúp Arsenal được hưởng lợi vào mùa giải này. 

Vài phút sau khi Leicester City rút ngắn tỷ số xuống thành 3-2 tại Emirates, họ đã tìm cách triển khai một đợt tấn công khác. Như hình dưới đây cho thấy, có 4 cầu thủ đang tham gia gây áp lực và phong tỏa các phương án chuyền chọt ở gần cầu thủ cầm bóng, để ngỏ một sự lựa chọn: Dennis Praet, người mà Martinelli đã ngay lập tức lao đến khi đường chuyền được thực hiện. 

Martinelli không chỉ nhiệt tình chạy, mà anh còn cướp được bóng thành công và chuyền nó cho Odegaard. Vài giây sau, Jesus đưa quả bóng trở lại với anh và một cú dứt điểm tuyệt vời vào góc dưới khung thành đã được tung ra để nâng tỷ số lên thành 4-2. 

So sánh hình ảnh hiện tại với những mùa giải trước đây của Arsenal dưới thời Arteta, và sự tương phản là rất lớn, rất rõ ràng. Arsenal đã có những màn trình diễn pressing mạnh mẽ hơn vào cuối mùa giải trước. Điều thú vị là, chiến thắng 2-1 trước Wolves vào tháng 2 là một trong những trận đấu mà The Gunners triển khai pressing có tổ chức nhất, và sự chú trọng của Arteta vào việc phong tỏa phần sân đấu bên phải của họ đã được tiết lộ trong bộ phim tài liệu All or Nothing phát hành trên Amazon. 

Ông đã nói đùa về việc các cầu thủ sẽ phải nộp phạt 5.000 bảng mỗi khi Wolves có một đường chuyền thành công ở khu vực đó của sân đấu, nhưng sự coi trọng dành cho chi tiết này đã được thể hiện rất rõ ràng trong xuyên suốt trận đấu.

Trong nửa đầu mùa giải, Arsenal vẫn sử dụng đội hình 4-4-2 khi phòng ngự, và nó đã hoạt động tốt, nhưng không đạt đến đẳng cấp như khả năng pressing hiện tại của họ. Trước khi bị loại khỏi kế hoạch của đội, Aubameyang nói riêng đã thực hiện tốt nhiệm vụ pressing mặc dù đã đánh mất khả năng dứt điểm sắc bén trước khung thành, anh chính là cầu thủ đứng đầu bảng xếp hạng pressing của The Gunners (135 lần) vào đầu tháng 11, với 69 trong số đó được thực hiện ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ. 

Zinchenko đang giúp Arsenal và Xhaka trở nên lợi hại hơn như thế nào?
Trở lại với sân vận động đã diễn ra trận đấu đầu tiên của ông trên cương vị HLV trưởng của Arsenal, Mikel Arteta và các học trò của mình đã tạo nên một màn trình diễn khác thể hiện bước tiếp theo trong quá trình cùng nhau phát triển của họ. 

Mùa giải trước đó (2020-21), các khoảng trống mở ra ở khu trung tuyến khi Arsenal pressing (đặc biệt là khi không có Odegaard) là quá lớn. 

Lấy trận đấu với Slavia Prague ở Europa League làm ví dụ. Thủ môn Ondrej Kolar của họ đã cho thấy khả năng chuyền bóng rất kém cỏi, mang đến cho Arsenal một cơ hội để gây sát thương cho đối thủ bằng việc pressing, nhưng họ đã không thật sự tận dụng được nó. 

Ban đầu, đội hình mà họ triển khai có vẻ ổn. 5 cầu thủ đá cao để ngăn cản bất kỳ đường chuyền ngắn nào đi qua khu vực giữa sân. 

Khi quả bóng được chuyền về cho Kolar, Willian là người gây áp lực, nhưng anh không được hỗ trợ bởi bất kỳ ai cả. 

Xhaka sau đó đã lao tới pressing khi tiền vệ của Slavia Prague nhận bóng, nhưng một lần nữa, không một ai khác dâng lên hỗ trợ cho cầu thủ người Thụy Sĩ cả. 

Xhaka đã tiếp tục đuổi theo quả bóng cho đến khi nó được chuyền về cho Kolar, nhưng không có bất kỳ sự hỗ trợ nào, thủ môn đối thủ đã có một người đồng đội được tự do để sử dụng. 

Arsenal vẫn có một lượng lớn quân số đá cao để ngăn cản bất kỳ đường chuyền ngắn nào đi qua khu vực giữa sân và buộc Slavia phải chuyền dài, nhưng sự khác biệt so với các trận đấu đã diễn ra trong tháng qua là có thể thấy rõ. Nếu họ phải đấu với một đối thủ lớn hơn, những khoảng trống đã nói có thể đã bị khai thác, như đã thường xảy ra ở chính mùa giải ấy.

Mùa giải này, Arsenal đã được hưởng lợi bởi việc chỉ phải chơi 1 trận 1 tuần. Điều đó sẽ thay đổi vào tuần tới khi Aston Villa hành quân đến sân Emirates vào thứ Tư và sẽ càng khó để duy trì cường độ pressing như hiện tại hơn khi họ phải bước vào cuộc chiến Europa League và Carabao Cup vào tháng 9. 

Liệu The Gunners có thể giữ vững sự hiệu quả trong pressing tầm cao của mình hay không? Đó sẽ là một chủ đề thú vị để theo dõi, đặc biệt là khi một kỳ World Cup sẽ diễn ra vào giữa mùa giải. Đó là một lý do khác cho thấy tầm quan trọng của yếu tố “chiều sâu đội hình” trong mùa giải này, nhưng cho đến nay, Arsenal dường như đã tìm thấy được hướng đi của mình. 

Theo Art de Roché, The Athletic