Góc nhìn: Southgate và những điều trăn trở cho bóng đá Anh

Vấn đề về triết lý và phong cách huấn luyện

Nước Anh luôn tự hào là quê hương của bóng đá và có bản sắc riêng của mình. Suốt nhiều năm qua, nhắc đến bóng đá xứ sương mù là người ta hình dung tới những anh chàng cao lớn với lối chơi giàu tốc độ, sức mạnh. Như HLV Pep Guardiola của Man City từng nhận xét thì đến giờ tất cả các đội bóng tại Premier League ngoài họ và Chelsea đều sử dụng bóng bổng ngoại trừ Chelsea. Cách đá tạt cánh đánh đầu đã là bài tập truyền thống của bóng đá xứ sương mù và luôn có trong giáo án đào tạo của các học viện.

Những chiến lược gia nước ngoài muốn áp dụng triết lý mới mẻ của mình cho một CLB tại Anh như Guardiola đều bị coi là “dị giáo” và nhận phải sự kỳ thị. Nhưng tất cả chỉ nằm trong quan niệm của những người Anh vốn nổi tiếng bảo thủ. Thực tế chỉ ra rằng những năm qua bóng đá châu Âu đã không còn sợ người Anh cùng phong cách “Kick and run” (sút và chạy) của họ.


Mùa giải năm nay là một minh chứng rõ nét. Cả Tottenham, Man City và Arsenal đều đã bị loại khỏi Champions League sau vòng 1/8 và đến tứ kết chỉ còn lại Leicester. Mà Leicester thì trong khoảng gần 2 năm qua đã thấm nhuần triết lý của Claudio Ranieri, người kết hợp rất tốt giữa chiến thuật của người Ý và thể lực của người Anh để giúp đội bóng của mình viết nên câu chuyện cổ tích là chức vô địch Premier League mùa trước.

Mùa này, Chelsea của một người Ý khác, Antonio Conte đang tỏ ra vượt trội cũng với triết lý tương tự. Sơ đồ 3 hậu vệ được ông áp dụng đang tạo nên một cuộc cách mạng tại Premier League và trở thành mốt mới tại đây. Tất cả đã chỉ ra một điều rằng bóng đá hiện đại liên tục biến đổi và người Anh có nguy cơ đi vào tụt hậu. Chính tân HLV trưởng Gareth Southgate của ĐTQG nước này đã nhận ra điều đó và yêu cầu một cuộc cách mạng.


Theo nhà cầm quân 46 tuổi, tâm lý thu mình ở đảo quốc sương mù của những người làm bóng đá Anh cần phải kết thúc. Những điều chỉnh tại cấp CLB từ cách điều hành học viện cho tới giáo án tập luyện cần được thực thi gấp dựa theo sự học hỏi những nền bóng đá tiên tiến trên thế giới. Southgate từng nói nguyên văn: “Chúng ta có một số điểm mạnh và nếu chúng ta kết hợp nó với những yếu tố khác sẽ tạo nên một đội tuyển vô địch”.

Đó chính xác là những gì Conte đang làm tại Chelsea. Đội bóng của ông đã có nền tảng thể lực, tốc độ và nếu pha vào đó chất liệu chiến thuật sẽ tạo ra một món ăn vừa đẹp mắt vừa ngon miệng. Đó là nguồn cảm hứng để Tottenham của Mauricio Pochettino áp dụng sơ đồ 3 hậu vệ mà đạt được những kết quả khởi sắc. Mà Tottenham lại là nguồn cung cấp cầu thủ chủ yếu cho ĐT Anh trong thời gian gần đây với 5 trụ cột vào loại không thể thay thế là Kyle Walker, Danny Rose, Dele Alli, Eric Dier và Harry Kane.


Thông qua phát biểu của mình, Southgate đã rào đón trước cho việc ông sẽ áp dụng mô hình hiện đại cho ĐT Anh. Hệ thống 3 trung vệ sẽ được Tam sư áp dụng trong thời gian tới? Hoàn toàn có thể. Không quá nếu nói Conte đã khai quật được một “báu vật” cho bóng đá Anh và giờ công việc của những người Anh chỉ đơn giản là phát huy nó. Với một nhà cầm quân có tư tưởng tân tiến như Southgate, có thể tin ông sẽ biết cách làm điều đó mà vẫn không mất đi chất liệu truyền thống trên đất nước của Nữ hoàng.

ĐTQG cần được quan tâm nhiều hơn

Bóng đá Anh không hề thiếu nhân tài. Họ bước vào những giải đấu lớn các năm 2002, 2004, 2006 với tư cách một trong những ứng viên vô địch hàng đầu nhưng rốt cục thành tích cao nhất chỉ là tới tứ kết. Euro 2016 vừa qua đánh dấu một lứa cầu thủ mới đầy tài năng của ĐT Anh nhưng rồi đoàn quân của Roy Hodgson dừng chân một cách đầy ê chề trước “tí hon” Iceland ở vòng 1/8.


Nguyên nhân phần nhiều không nằm ở chuyên môn. Khi mà số lượng trận đấu của các CLB Anh trong năm là quá nhiều với ít nhất 3 giải đấu quốc nội chưa kể cúp châu Âu, thể lực của các cầu thủ đã bị bào mòn. Hiếm khi người ta thấy Tam sư bước vào những giải đấu lớn với sự sung mãn thay vào đó là hình ảnh mệt mỏi và càng vào sâu trong giải với những cuộc đấu then chốt tại vòng knock-out, họ càng chơi tệ hơn.

Trước trận giao hữu với Đức trên sân khách, Southgate đã có phát biểu đáng chú ý. Theo cựu trung vệ này, giữa các ĐTQG và các CLB Anh cần có sự phối hợp tốt hơn để giải quyết bài toán nhân sự. “Để tạo nên thành công, người Đức đã hoãn Bundesliga lại bởi vì họ đang có đội tuyển dự Thế vận hội 2016. Còn chúng ta thậm chí không có đại diện dự giải đấu. Đó là sự khác biệt về sự hợp tác”, ông nói. “Tôi không tin rằng việc chúng ta chỉ nhìn vào bản thân mình trong gương là đủ để mang lại thành công.”


Rõ ràng ở đây Southgate đã nhìn ra được vấn đề còn tồn tại của bóng đá Anh. Họ tự hào có một giải VĐQG hấp dẫn nhất thế giới nhưng đổi lại là thành tích ở cấp ĐTQG lại giậm chân tại chỗ. Yếu tố dân tộc luôn rất thiêng liêng và nếu ĐT Anh thành công tại trường quốc tế sẽ mang lại rất nhiều tác động đến đất nước và con người họ. Nó không chỉ đơn giản là những nắm tiền mà ban tổ chức Premier League và các CLB tham gia thu về hàng năm.

Đã hơn 5 thập kỷ trôi qua kể từ World Cup 1966, ĐT Anh không thể đăng quang tại một giải đấu lớn. Và nếu cứ giữ nguyên thực trạng vắt hết sức các tuyển thủ cho mùa giải cấp CLB như hiện nay, giấc mơ tái hiện lịch sử của người dân xứ sương mù sẽ còn rất xa vời. Những yêu cầu về một sự đổi mới trong tư tưởng làm bóng đá của Southgate vì thế là không sai chút nào.


Ý An (Theo Thể thao Việt Nam)